تانک عجیب و غریب «مانتیس» یکی از بزرگترین شکست‌های بریتانیا در زمینه ساخت جنگ افزار‌ها در جنگ جهانی دوم به شمار می‌رود.

جنگ جهانی دوم میدانی برای نمایش انواع و اقسام تانک‌ها و جنگ افزارها، چه از سوی متحدین و چه متفقین بود. با این وجود در میان این مدل‌های مختلف، برخی عجیب‌تر از سایرین بودند. در این بین یکی از عجیب‌ترین جنگ افزار‌های تاریخ متعلق به ارتش انگلستان بود و قرار بود قابلیت‌هایی جذاب و کاربردی داشته باشد. با این وجود تانک مورد بحث هرگز نتوانست به تولید انبوه رسیده و روی جنگ را مشاهده کند!

این تانک عجیب «تانک مانتیس» (The Praying Mantis) نام داشت که توسط ارنست جیمز تپ، هم‌بنیانگذار کمپانی County Commercial Cars طراحی شده بود. او طراحی اولیه این تانک را در سال ۱۹۳۷ ارائه نموده و موفق به ثبت رسمی آن شد.

با این وجود چند سال بعد و با گسترش آتش جنگ در اروپا، تپ سرانجام فرآیند تولید آن را آغاز نمود. نمونه اولیه این تانک که برای تست طراحی آن مورد استفاده قرار گرفته بود از یک بخش مخصوص پرسنل بهره می‌برد که درون ناحیه جک مانند و متحرک فوقانی دستگاه واقع شده بود.

تانک مانتیس توانایی حمل دو سرنشین را داشت که باید به حالت خوابیده درون بازوی این تانک قرار می‌گرفتند. این بازو توانایی چرخیدن به اندازه ۵۵ درجه را داشت و در قسمت بالا نیز به دو تیربار ۰.۳۰۳ برن که آن‌ها نیز قابل چرخیدن بودند مجهز بود. علاوه بر این، فارغ از زاویه و جهت گیری بازوها، این تانک عجیب و غریب دوران جنگ جهانی قادر بود به سمت جلو یا عقب حرکت کند.

هدف اصلی این تانک حرکت مخفیانه در میان فنس‌ها و درخت‌ها بود تا پس از اتخاذ موقعیت مناسب، با تنظیم بازو‌ها آماده نشانه‌گیری و شلیک شود. مانتیس همچنین علیرغم میدان حرکتی محدودی که داشت، به خاطر اندازه کوچکش به‌سختی توسط آتش دشمن قابل شناسایی بود و از این حیث مزیت فراوانی نسبت به تانک‌های بزرگ و سنگین آن زمان داشت.

علاوه بر این، سرنشینان این تانک هم درون محفظه مجزایی قرار داشتند و در هر صورت از آن‌ها محافظت می‌شد. در سال ۱۹۴۳، تپ نخستین نمونه اولیه این تانک عجیب را طراحی کرد و از شاسی معروف و قابل احترام Universal Carrier در آن استفاده نمود.

مشکل اصلی تانک عجیب مانتیس؛ بیماری حرکت!

تمامی مدل‌های اولیه تولید شده از تانم Praying Mantis از موتور هشت سیلندر و ۳.۹ لیتری فورد با قدرت ۸۵ اسب بخار استفاده می‌کردند. با این وجود یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث عدم موفقیت این تانک در تست‌های میدانی شد، عدم توجه به راحتی سرنشینان بود؛ به‌طوری که حرکت‌های مداوم بالا به پایین و چپ به راست بازوی این تانک باعث ایجاد سرگیجه و تهوع ناشی از بیماری حرکت (Motion Sickness) در سرنشینان می‌شد!

علاوه بر این، سیستم کنترل این تانک هم چندان چنگی به دل نمی‌زد و در نتیجه ارتش بریتانیا در سال ۱۹۴۴ استفاده از آن را کنار گذاشت! نخستین نمونه ساخته شده از تانک مانتیس در همان سال‌ها اوراق شد! با این وجود دومین نمونه ساخته شده از آن در موزه تانک بووینگتون در انگلستان نگهداری می‌شود.

تانک عجیب مانتیس البته به‌طور کلی یک شکست بزرگ در زمینه طراحی جنگ افزار‌ها به شمار می‌رود. با این وجود ایده کلی طراحی آن یعنی تعبیه بازو‌هایی متحرک که قادرند بسته به استفاده از جنگ افزار باز و بسته شده یا زاویه‌هایی خاص اتخاذ کنند در نهایت در برخی خودرو‌های نظامی پیشرفته و مدرن مورد استفاده قرار گرفت. نمونه‌ای از این جنگ افزارها، موشک انداز FV۱۶۲۰ Humber Hornet است که از مکانیزمی تقریبا مشابه با مانتیس بهره می‌برد!