ملاله یوسف زی (Malala Yousafzai) در ۱۲ ژوئیهٔ ۱۹۹۷  در مینگوره، خیبر پختونخوا، پاکستان متولد شد. او دارای ملیت پاکستانی از قوم پشتون و با دیگر نام‌ها گل مکئی، فعال حقوق زنان و آموزش دختران است. سازمان ملل دوازدهم ژوئیه، شانزدهمین سالروز تولد ملاله یوسف‌زی را «روز ملاله» نام‌گذاری کرده‌است.

-سوابق و فعالیت ها

ملاله فعال حقوق کودکان و زنان پاکستانی و عضو کمپین تحصیل دختران اهل پاکستان است که در اکتبر ۲۰۱۲ توسط گروه طالبان (گروه‌های تندرو مذهبی) و در راه بازگشت از مدرسه ترور نافرجام شد.

-ازدواج و همسر ملاله

ملاله در ۹ نوامبر ۲۰۲۱ با انتشار عکس های عروسی خود خبر از ازدواجش داد. او به تازگی ازدواج کرده و به خانه بخت رفت. مراسم عقد و ازدواجش بسیار خصوصی با حضور خانواده اش در بیرمنگام برگزار شده است.
او در صفحه اینستاگرامش نوشت: “امروز یک روز گرانبها در زندگی من است. من و آسر عقد کردیم تا مادام العمر باشیم. ما یک مراسم کوچک نیکا را در خانه در بیرمنگام با خانواده هایمان جشن گرفتیم. لطفاً دعای خود را برای ما بفرستید. ما هیجان زده هستیم که با هم برای این جشن قدم برداریم.


-علت شهرت

ملاله به خاطر تلاش برای آموزش در پاکستان، به همراه کایلاش ساتیارتی، فعال حقوق کودکان از هند برنده مشترک جایزه صلح نوبل ۲۰۱۴ شد. رئیس کمیته نوبل اعلام کرد که ملاله یوسف‌زی به دلیل تلاش‌هایش برای ارتقای سطح تحصیل دختران در پاکستان این جایزه را دریافت می‌کند.
ضیاءالدین یوسف‌زَی، پدر ملاله، که هدف گلولهٔ طالبان قرار گرفت، به سمتی دیپلماتیک در بیرمنگام منصوب شد. آنجلینا جولی، ستارهٔ مطرح سینما، مبلغ ۲۰۰ هزار دلار برای تحصیلات ۴۰ دختر به «صندوق ملاله» اعطا کرد

-زندگی‌نامه ملاله یوسف‌زی

کتاب «من گل گندم هستم» نوشته ملاله یوسف‌زی با ترجمه اشرف عدیلی است که درباره زندگینامه دختر پاکستانی به نام ملاله یوسف زی است.
ملاله یوسف زی فعال حقوق بشر و حقوق کودکان و عضو کمپین تحصیل دختران اهل پاکستان است که در اکتبر ۲۰۱۲ توسط گروه طالبان و در راه بازگشت از مدرسه ترور نافرجام شد و این ترور با واکنش‌های شدید جهانی مواجه شد.

کتاب زندگی‌نامه داستانی ملاله یوسف زی با عنوان «من گل گندم هستم» شرح خاطرات ملاله از زمانی است که مورد اصابت گلوله طالبان قرار گرفت تا زمانی که به انگلیس منتقل شد. او همچنین در این کتاب به شرح فعالیت‌های فرهنگی‌اش در محل سکونتش دره سوات می‌پردازد که یکی از مراکز حضور طالبان در پاکستان است.


-ماجرای ترور ملاله یوسف زی به دست طالبان

ملاله یوسف‌زی در دره سوات اقامت داشت. او گزارش‌هایی از زندگی مردم منطقه، به ویژه زنان و دختران، را در وبلاگ خود منتشر می‌کرد. طالبان قبلاً خانواده او را تهدید به قتل کرده بودند، تا اینکه ملاله در روز ۹ اکتبر ۲۰۱۲ در منطقه دره سوات در شمال غرب پاکستان و هنگامی که از مدرسه به خانه بازمی‌گشت هدف تیراندازی قرار گرفت و در اثر اصابت گلوله زخمی شد.

مردان به سرش شلیک می‌کنند. او به شدت زخمی می‌شود طالبان پاکستانی مسئولیت ترور را به عهده گرفت و ملاله را «نماد کفر و هرزگی» خواند.
بعد از حمله ملاله به بیمارستان منتقل شد و گلوله از سرش خارج شد. وی در تاریخ ۴ ژانویه ۲۰۱۳ از بیمارستان مرخص شد. طالبان اعلام کردند که اگر او زنده بماند او را خواهند کشت.


-جوایز

ملاله در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳ جایزه آزادی اندیشه پارلمان اروپا موسوم به جایزه ساخاروف را دریافت کرد.
همچنین مجلهٔ تایمز او را پس از باراک اوباما دومین شخصیت جهان در سال ۲۰۱۲ نامید.

وی به خاطر تلاش برای آموزش در پاکستان، به همراه کایلاش ساتیارتی، فعال حقوق کودکان از هند، برنده مشترک جایزه صلح نوبل ۲۰۱۴ شد. رئیس کمیته نوبل اعلام کرده‌است که ملاله یوسف‌زی به دلیل تلاش‌هایش برای ارتقاء سطح تحصیل دختران در پاکستان این جایزه را دریافت می‌کند.
ملاله هنگام دریافت جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۱۴ میلادی، تنها ۱۷ سال داشت. وی جوان‌ترین فردی است که برنده جایزه نوبل شده‌است.

-مستند او مرا ملاله نامید

مستند «او مرا ملاله نامید» از ابتدای اکتبر ۲۰۱۵ در سینماهای سراسر آمریکا به نمایش درآمده و با نقدهای مختلفی روبرو شده‌است.