اگر چرخش زمین به طور ناگهانی متوقف شود، چه اتفاقی میافتد؟
هرچند احساس نمیکنیم، زمین زیر پای ما با سرعت ۱۶۷۴ کیلومتر در ساعت حرکت میکند، اما اگر زمین متوقف شود، چه اتفاقاتی در انتظارمان خواهد بود؟
این عبارت که «دنیا را متوقف کن، میخواهم پیاده شوم»، از دهه ۱۹۵۰ در آثار موسیقی مختلف وجود داشته است. اما اگر قرار بود دنیا واقعا چرخیدن را متوقف کند، عواقب آن کمتر شبیه موسیقی رمانتیک و بیشتر شبیه فیلم ترسناک آخرالزمانی میشد.
جوزف لِوی، دانشیار علوم زمین و محیط زیست در دانشگاه کولگیت ایالات متحده در گفتگو با بیزنس اینسایدر توضیح میدهد که در صورت متوقف شدن زمین چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.
تصور کنید درحال قدم زدن در ساحل آفتابی در امتداد خط استوا هستند. زمین زیر پای شما با سرعت ۱۶۷۴ کیلومتر در ساعت به سمت شرق میچرخد. اگر زمین ناگهان متوقف شود، چه اتفاقی رخ میدهد؟
ازآنجایی که ماسه و هر چیز دیگری که در نزدیکی شما قرار دارد، با همان سرعت حرکت میکند، قدم زدنتان را آرام احساس میکنید. سپس دنیای زیر پای شما متوقف میشود و شما پرت میشوید.
طبق قانون اول نیوتن یا اینرسی، شما در ابتدا با سرعت ۱۶۷۴ کیلومتر بر ساعت به سمت شرق پرتاب میشوید و چه روی زمین فرود آیید یا روی اقیانوس، نیروی برخورد احتمالا شما را خواهد کشت. آب نیز این شتاب ناگهانی را احساس خواهد کرد، بنابراین به احتمال زیاد کمی قبل از برخورد میبینید اقیانوس متلاطم میشود.
درختان و ساختمانها نیز با اینکه ریشه در زمین دارند، در امنیت نخواهند بود. اینرسی که ساختمان را براثر توقف ناگهانی زمین به سمت شرق حرکت میدهد، بسیار قویتر از ملاتی است که آجرها را در کنار هم قرار میدهد، بنابراین کل سازه ممکن است متلاشی شود.
فردی که در جنوبگان قرار دارد، احتمالا زنده میماند و فقط دچار آسیبدیدگی جزئی خواهد شد. در نزدیکی قطبها، محور چرخش بسیار کوچکتر و بنابراین سرعت چرخش بسیار کمتر است. اما به این منظور، باید خیلی نزدیک قطب یعنی در عرض جغرافیایی ۸۹٫۹ درجه یا حدود ۱۱ کیلومتری قطب باشید. در این فاصله احتمالا در سرعت راه رفتن فقط تلوتلو خواهید خورد. اما دوستان شما در دانمارک یا استرالیا احتمالاً جان سالم به در نمیبرند. بیشتر مکانهایی که انسانها در آن زندگی میکنند، به اندازهای از قطبها دور هستند که ساکنان آنها با سرعت صدها کیلومتر بر ساعت پرتاب شوند.
اگر چرخش زمین به تدریج متوقف شود، چه؟ در سیستمهای طبیعی هیچ چیزی واقعا به ناگهان متوقف نمیشود. پس اگر سرعت زمین به تدریج کم شود و درنهایت متوقف شود، چه اتفاقی میافتد؟
کاهش تدریجی سرعت میتواند شما را از پرت شدن به آسمان بازدارد، اما وقتی زمین متوقف شود، همچنان دردسرهای زیادی خواهید داشت. در طول سال، همانطور که زمین به دور خورشید میچرخد، نیمی از سیاره در شب و نیمی در نور کامل قرار میگیرد و نیمهها در طول سال بهطور مداوم تغییر میکنند.
اما در صورت توقف، روز ممکن است شش ماه طول بکشد. خورشید بیوقفه بر محصولات کشاورزی میتابد و بیشتر آب را در یک نیمه از زمین تبخیر میکند. شب شش ماهه بعدی احتمالاً بهتر نخواهد بود. نبود نور و گرما بسیاری از گیاهان باقیمانده را نابود میکند و آب را به صفحات یخی تبدیل میکند. عرضهای جغرافیایی بالاتر ممکن است ایمنتر باشد، زیرا نور خورشید در نزدیکی قطبها خیلی شدید نخواهد بود، اما باید به سبک زندگی عشایری عادت و همیشه نور را دنبال کنید.
همچنین ممکن است با آبوهوای غیرمنتظره مواجه شوید. در زمین درحال چرخش، بیشتر تابشهای خورشید به استوای سیاره میرسد. هوای گرم روی استوا بالا میرود و پس از سرد شدن روی قطبها پایین میآید. جریانهای اقیانوسی نیز از چرخه بالا به پایین مشابهی پیروی میکنند. اما وقتی فقط نیمی از سیاره ماههای متوالی تحت نور شدید خورشید قرار گیرد، سیاره شیب دمایی دیگری به دست میآورد و این امر پیشبینی آبوهوا را پیچیدهتر میکند.
آیا واقعاً ممکن است چرخش زمین متوقف شود؟
وحشت نکنید، اما چرخش زمین دراثر فرآیندی به نام ترمز جزرومدی درحال کاهش است. گرانش ماه کشش بسیار کوچکی را در چرخش سیاره ما ایجاد میکند، بنابراین هر قرن، چرخش زمین ۲٫۳ میلیثانیه کمتر میشود. اما بعید است که ماه بتواند زمین را بهطور کامل متوقف کند. زمین بسیار بزرگتر از ماه است و درنتیجهی تکانه زاویهای بسیار بیشتری دارد.
یکی از راههای کاهش چرخش زمین این است که بشر با آن مانند منبع انرژی عظیمی رفتار کند. برای مثال، ازنظر تئوری میتوانیم از زمین بهعنوان سیستم چرخ طیار استفاده کنیم و انرژی جنبشی حاصل از چرخش آن را برای تامین نیازهای انرژی خود استفاده کنیم. اگر از تکانه زاویهای زمین برای تامین نیازهای انرژی انسان استفاده کنید، باز هم یک میلیون سال طول میکشد تا سیاره بهطور کامل متوقف شود.
بنابراین، مگر اینکه فاجعه فضایی عظیمی رخ دهد وگرنه زمین به این زودی متوقف نمیشود تا از آن پیاده شوید و این احتمالا اتفاق خوبی است.